Van 12 t/m 16 augustus 2020 is de tiende editie van SAIL in Amsterdam, een maritieme publiekstrekker van de eerste orde. Dan komen er weer honderden zeilschepen naar de hoofdstad. IJopener Magazine zal vanaf nu tot komende zomer verhalen vertellen over SAIL, waarvan de hoofdact –de komst van de windjammers – zich middenin het Oostelijk Havengebied voltrekt.

Anderhalve maand geleden lag ze aan de Veemkade: de klipper Stad Amsterdam. Daarna meerde ze af bij het Scheepvaartmuseum, om daar mooi te zijn. Een wonder van rankheid, elegantie en menselijk vernuft. Die welgevormde boeg, de drie masten, de vijftien ra’s, de boegspriet met zijn imposante lengte. En dan het boegbeeld: de vrouw met de losse haren, één ontblote borst en in haar rechterhand de wereldbol. Met haar uitgestrekte linkerhand maakt ze het V-teken. Op haar wang een traan; symboliek die stad en wereld raakt.

De Stad Amsterdam is een van de ongeveer vijftig ‘tall ships’ – grote zeilschepen – die in 2020 naar de tiende editie van SAIL komen. Momenteel wordt door enkele tientallen mensen in het SAIL-kantoor aan het Gedempt Hamerkanaal in Noord hard gewerkt aan de voorbereiding van dit maritieme evenement. Augustus 2020 lijkt ver weg, maar vanaf 12 augustus moet alles wel kloppen. Je kunt het vergelijken met de bouw van een windjammer in korte tijd: ze moet drijven en varen, ieder zeil en elke lijn moet er goed bij staan. 

Motto verbinding

Het motto van het zeilfeest luidt dit keer SAIL verbindt de hele wereld,vertelt Chris Janssen, hoofd communicatie. We zitten in het SAIL-kantoor naast een scheepsmodel van de Amerigo Vespucci, de Italiaanse driemaster die vernoemd is naar een ontdekkingsreiziger die tevens naamgever van de nieuwe wereld is: Terra Americi ofwel Amerika. Chris Janssen is schipperszoon. Zijn ouders varen op de Kempenaar Padua die Amsterdam regelmatig aandoet. Over het motto van SAIL zegt hij: ‘Tijdens SAIL komt de wereld samen, bemanningen en bezoekers uit alle windstreken. Russische matrozen lopen arm in arm met collega’s uit Canada of Portugal. We willen goede harmonie laten zien in een verhardende samenleving.’

SAIL Amsterdam 2020 moet niet alleen een nostalgische terugblik zijn op de tijd van de zeilende vrachtvaart. Janssen zegt dat je door het maritieme verleden ook iets van de toekomst kunt begrijpen. ‘We willen de windjammers van de komende decennia tonen, zoals solar ships en zero emissie schepen.’ Duurzaamheid is dan ook een van de sub-thema’s, naast talentontwikkeling en inclusiviteit.

De eerste editie van SAIL Amsterdam was in 1975 ter gelegenheid van het 700-jarig bestaan van de stad. De organisatie kijkt nu al vooruit naar 2025, als Amsterdam 750 jaar bestaat en SAIL zelf vijftig wordt. Dan is er een dubbel jubileum. Wat 2020 betreft: de bezoekersaantallen zullen vergelijkbaar zijn met 2015: rond de 2,3 miljoen mensen. ‘De vraag is of groter beter is. We willen liefst ook verdiepen’, zegt Janssen. 

24 miljoen euro

Het budget bedraagt 24 miljoen euro, inclusief een gemeentelijke bijdrage van 1,5 miljoen. De rest ‘moet uit de markt komen’. Hoofdsponsor is KPN, die het massale telefoongebruik tijdens SAIL graag wil benutten om de nieuwe telecommunicatienorm 5G te laten zien. Scheepsbouwer Damen, eigenaar van onder andere de Oranjewerf in Noord, is een van de andere grote sponsors. Op het hoogtepunt zullen naar schatting tachtig vaste krachten plus tweeduizend vrijwilligers voor SAIL werkzaam zijn.

Op verzoek van de gemeente komt er om het stadscentrum te ontlasten een grotere spreiding van het evenement. Het Westelijk Havengebied, het NDSM-terrein en andere delen van Noord aan het IJ zullen er net zo goed bij worden betrokken als de kern: het Oostelijk Havengebied, waar ook in 2020 de tall ships liggen. Uniek voor een zeilfeest van deze grootte blijven de bereikbaarheid en de zichtbaarheid voor het publiek tijdens de SAIL-In, het binnenvaren over Noordzeekanaal en IJ; iets dat ook de scheepsbemanningen kunnen waarderen.

Net als tijdens vorige afleveringen zijn veiligheid en overlast hoofdthema’s, vertelt communicatiechef Janssen. Crowdmanagement, aanvaringen en andere ongelukken: ‘Je praat er liever niet over; je bereidt het voor en met zoveel bezoekers weet je dat je zult moeten handelen.’ Een van de belangrijkste ‘lessons learned’ van SAIL 2015 was dat ze op kantoor via sociale media sneller wisten wat er in de menigte speelde dan de veiligheidsmensen ter plekke. In 2020 zal van die les dankbaar gebruik worden gemaakt.

Tot slot de buurt. In het voorjaar begint SAIL met inloopbijeenkomsten voor bewoners. Klachten en zorgen, tips, aanmelden als vrijwilliger (nog steeds nodig): veel is bespreekbaar en iedereen krijgt antwoord. Overlast is onvermijdelijk, maar SAIL probeert het naar eigen zeggen zoveel mogelijk te voorkomen. Voor buurtbewoners die er echt door worden getroffen zal men iets speciaals doen.

deel dit artikel: