Een tunnel, een brug of toch maar gewoon de pont? De Amsterdamse veerverbindingen zijn niet weg te denken, hoe hard er ook over alternatieven wordt nagedacht. IJopener Magazine bespreekt een boek met pontportretten en onderzoekt de veiligheid van onze eigen pont, het Oostveer. 

Amsterdam en z’n pontjes – het is een eeuwenoud en steeds weer actueel verhaal. Al sinds de veertiende eeuw is sprake van veerbindingen over het IJ. Anno 2019 zijn de ponten wekelijks, soms dagelijks, nieuws: de drukte, de grootte, de veiligheid en zelfs het naakte bestaan ervan.

Veel Amsterdammers en steeds meer toeristen houden van de pont. Hoe ouderwets zo’n verbinding misschien ook is, ze heeft charme en een zekere magie: je scheept in, het land wordt water, de tijd staat even stil. Op het veer is iedereen gelijk. We zijn passagiers, allemaal.

Het was dichter en zanger Drs. P., pseudoniem van Heinz Polzer, die de pont in Nederland onsterfelijk maakte met zijn krakerig gezongen [curs]Heen en weer. Met daarin een voor Amsterdam nu zwaar beladen couplet: [curs]Ik breng de mensen heen/ ik breng anderen weer terug/ Mijn pont is als het ware ongeveer een soort van brug/ En als de pont zo lang was als de breedte van de stroom/ dan kon hij blijven liggen, zei me laatst een econoom/ Maar dat zou dan weer lastig zijn voor het rivierverkeer/ Zodoende is de pont dus kort en gaat hij heen en weer.

Over de Amsterdamse ponten heeft tekenares Ina Brekelmans kortgeleden het boekje [curs]Pontportrettenuitgebracht, een treffende hommage aan de passagiers op de IJ-veren (uitgave Blackbirdprint, als deel van de boekenserie [curs]na Brekelmans tekent…).

Tekening: Ina Brekelmans

Brekelmans schetst in krachtig zwart-wit de mensen die per pont heen en weer gaan. In 2008 verhuisde ze naar Noord en begon ze een getekend dagboek bij te houden, zo blijkt uit het voorwoord van deze bundel. Op de pont vond ze haar modellen: ‘Ze praten, lezen, zitten of hangen, checken hun telefoon, staan in elkaars armen verliefd te wezen (…). Het is heerlijk dat ze gedwongen zijn even stil te staan en mij precies genoeg tijd geven om hun specifieke houdingen vast te leggen.’

Bij Brekelmans’ tekeningen staan gedichten van Ronald M. Offerman. Hij schrijft bij een trefzekere schets van een vrouw die op haar telefoon kijkt: [curs]Er is zoveel nieuw nieuws/ Elke dag van alle kanten/ Terwijl het water/ Onder mijn voeten al eeuwen/ Hetzelfde is/ Het IJ/ Dat stroomt.

Tekening: Ina Brekelmans

IJopener Magazine besteedt elders in dit nummer nog meer aandacht aan de pont, en wel ons ‘eigen’ Oostveer. Steeds meer mensen maken er gebruik van. Maar hoe veilig is de pont hier, waar het IJ breed is en waar vrachtschepen met grote snelheid af en aan varen? Na een telefoontje van een lezer, die met het Oostveer een ‘gevaarlijke situatie’ had ervaren, gingen we op onderzoek en doen verslag vanaf de pont.

deel dit artikel: