Hoe zit het met de plannen van een fietsverbinding tussen Zeeburgereiland en het Oostelijk Havengebied? Uit gesprekken blijkt dat gezamenlijk overleg daarover nog niet leidde tot verbroedering of het samen najagen van een gedeeld belang. Integendeel, het lijkt intussen te hebben geleid tot polarisatie, groeiend onbegrip en verdeeldheid, zo valt te beluisteren. 

Het gemeentebestuur wil samen werken aan de uitdagingen waar we als stad voor staan. Barrières wegnemen en mensen ondersteunen zodat de burgers zelf vorm aan hun leefomgeving kunnen geven. Een beproefd middel hierbij zijn democratische experimenten en burgerparticipatie. Ook in Oost wordt er geëxperimenteerd en geparticipeerd. IJopener Magazine schreef er al eerder over. Wat toen opviel is dat het lastig was. Lastig omdat het bestuur toch andere besluiten nam dan de bewoners hadden voorgesteld, lastig omdat het erg veel tijd van ambtenaren en bewoners nam. Toch zijn de democratische experimenten en de participatieprojecten door het gemeentebestuur nog niet opgegeven. Sterker, ‘verdere verwijdering tussen de overheid en de burger ligt op de loer’ en ‘verwaarlozing van maatschappelijke betrokkenheid leidt tot verdere polarisatie, groeiend onbegrip, minder dialoog en tolerantie en grotere verdeeldheid’.

Fietsverbinding

Bij de plannen om een fietsverbinding te realiseren tussen Zeeburgereiland en de rest van de stad blijft de gemeente ook onverminderd inzetten op participatie. Begin 2017 is een eerste klankbordgroep gevormd, geheel bestaande uit bewoners van het Oostelijk Havengebied. Zij kwamen tot de conclusie dat bestaande verbindingen versterkt zouden moeten worden en dat de kosten van een nieuwe fietsbrug niet zouden opwegen tegen het geringe gebruik dat er van zou worden gemaakt.

Begin dit jaar kon je als bewoner van Zeeburgereiland en IJburg, als bewoner van Schellingwoude, als bewoner van de Indische Buurt en als bewoner van het Oostelijk Havengebied opgeven voor een nieuwe klankbordgroep fietsverbinding Oost. Zestien bewoners hebben dat gedaan en zij komen sinds maart maandelijks samen. De bedoeling was om dit jaar zeven bijeenkomsten te organiseren en eind dit jaar de klankbordgroep af te ronden. De opvattingen van de klankbordgroep zouden vervolgens met de plannen naar de gemeenteraad meegestuurd worden, die er vervolgens begin volgend jaar een besluit over zou nemen. Maar de laatste twee bijeenkomsten zijn uitgesteld. En wordt nu nagedacht over het organiseren van een bewonersbijeenkomst. Wat is er aan de hand?

Klankbordgroep

De klankbordgroep heeft als opdracht om kritisch mee te kijken bij de onderzoeken die de gemeente laat uitvoeren naar het beste alternatief uit vijf mogelijke verbindingen tussen Zeeburgereiland en het Oostelijk Havengebied. Henk Hermsen en Daisy van Kan zijn deelnemers van de klankbordgroep en vertegenwoordigen Zeeburgereiland. Ze wonen nu een kleine twee jaar op Zeeburgereiland, daarvoor woonden ze in een andere buurt van Amsterdam. Ze voelen zich pioniers en hebben zich voorgenomen om er echt wat van te maken op hun nieuwe woonplek. Maar nu, bijna een jaar later, overheerst de teleurstelling. ‘Doel van de klankbordgroep is om in brede zin wensen en knelpunten op tafel te leggen. Dit is niet gelukt. De vertegenwoordigers van het Oostelijk Havengebied, die twee jaar geleden als enigen al aan een eerdere klankbordgroep hebben deelgenomen, herhalen nu in deze klankbordgroep hun standpunten. Het bespreken van de mogelijke fietsverbindingen tussen het Oostelijk Havengebied en Zeeburgereiland heeft niet geleid tot verbroedering of het gezamenlijk najagen van een gedeeld belang. Integendeel, het heeft geleid tot onderlinge polarisatie, groeiend onbegrip en grote verdeeldheid. De klankbordgroep is teleurstellend, er is onderlinge strijd ontstaan en steeds minder wederzijds begrip. Terwijl we allemaal Amsterdammers zijn. De vergaderingen zijn een enorme energielek. Misschien ligt dat ook aan de samenstelling van de groep. Zes deelnemers komen uit het Oostelijk Havengebied en maar vier uit Zeeburgereiland en twee uit IJburg. De deelnemers uit het Oostelijk Havengebied zijn oververtegenwoordigd, en vertolken een uitgesproken negatieve opvatting over een fietsverbinding over het Amsterdam-Rijnkanaal. Terwijl Zeeburgereiland en IJburg een groot belang hebben bij een goede fietsverbinding met de stad. En dat terwijl de inwoners van het Oostelijk Havengebied het Zeeburgereiland zelf wel intensief gebruiken. Velen bereiken hun woning door met hun auto door de Piet Heintunnel te rijden. Maar in de klankbordgroep lijkt dat geen rol te spelen en zijn we het op geen enkel punt onderling eens. Sterker, de wens van de een blijkt een knelpunt voor de ander.’

Aanlandplaats

De gemeente heeft bij de samenstelling van de klankbordgroep gekeken naar de mogelijke aanlandplaatsen in het Oostelijk Havengebied van een fietsverbinding over het Amsterdam-Rijnkanaal. Omdat die aanlandplaats op Sporenburg, Borneo of Cruquius kan zijn, en het Rietlandpark wellicht ook gevolgen ondervindt van een mogelijke fietsbrug, is de deelname vanuit het Oostelijk Havengebied hier op afgestemd. ‘Er hadden ook andere keuzes gemaakt kunnen worden, bijvoorbeeld op basis van te verwachten bewonersaantallen. Als je weet dat op Zeeburgereiland en IJburg uiteindelijk 70.000 mensen komen wonen, en in het Oostelijk Havengebied nog geen 20.000 mensen wonen, is de keuze van de gemeente voor deze samenstelling onlogisch. De Sluisbuurt bijvoorbeeld, die is nu helemaal niet vertegenwoordigd. We hopen dat de gemeenteraad onze belangen mee zal wegen. Al maken we ons er zorgen over dat er op het Zeeburgereiland, in tegenstelling tot het Oostelijk Havengebied, geen gemeenteraadsleden en geen ambtenaren wonen. Maar van de gemeenteraad mag toch verlangd worden dat zij de algemene belangen, het belang van een goede verbinding van een nieuwe woonwijk met de rest van de stad, meewegen bij hun uiteindelijke beslissing over een fietsverbinding?’

Commissie D’Hooghe

In de stad lopen over meer fietsverbindingen de spanningen hoog op. Zo zijn de plannen van de gemeente om een fietsbrug over het IJ, de Javabrug, te realiseren ook in een labyrint van tegengestelde belangen terecht gekomen. Zo tegengesteld, dat de gemeente samen met de minister van verkeer en waterstaat wil proberen om de impasse rond fietsverbindingen te doorbreken. Deze zomer is een commissie in het leven geroepen, commissie D’Hooghe, die alle aspecten van verbindingen voor fietsers en voetgangers over het IJ en de Noordelijke kant van het Amsterdam-Rijnkanaal moet onderzoeken. Dit tussendoortje vertraagt het onderzoek naar de Fietsverbinding Oost. Het advies van commissie D’Hooghe zou gereed moeten zijn in het tweede kwartaal van 2020. Hoe het daarna verder gaat en wat de rol van de klankbordgroep is, is nog niet duidelijk. Ondertussen zit de gemeente niet stil; door de vertraging en de binnenkort te verwachten start van de bouw van de Sluisbuurt, wordt gekeken naar een tijdelijke pontverbinding. Deze pontverbinding zou de stijgende behoefte aan verkeersverbindingen tot 2028 moeten opvangen. Henk en Daisy: ‘De gemeente heeft de klankbordgroep gevraagd of ze hiervoor ook input wil leveren. Binnen de klankbordgroep heeft dit verzoek echter geleid tot eenzelfde gesteggel.’

Asterix

Liefhebbers van de albums van Asterix hebben tijdens het lezen van dit stuk misschien al gedacht aan de wijze waarop in Gallië twee dorpsdelen zijn verenigd. Voor degene die het verhaal niet kent: het album ‘De broedertwist’ draait om een Gallisch dorp dat door een kloof in twee helften is gesplitst. Elke helft heeft zijn eigen stamhoofd, en de inwoners van de twee helften kunnen totaal niet met elkaar overweg. Meermaals probeert men toenadering te zoeken met elkaar maar de stamhoofden zijn zo haatdragend naar elkaar toe dat het telkens eindigt in een korte slag even buiten het dorp. Uiteindelijk is een gezamenlijke vijand nodig – de Romeinen natuurlijk – om beide dorpshelften te verbroederen. De kloof wordt tot rivier omgetoverd en dan gebeurt er nog iets; de bewoners van beide dorpshelften besluiten een brug te bouwen. En zo geschiedde.

deel dit artikel: