Op woensdag 16 maart 2022 is het weer zover: gemeenteraadsverkiezingen! IJopener spreekt met twee stadsdeel commissieleden die de afgelopen vier jaar lid zijn geweest van de stadsdeelcommissie. Ook spreken we met de stadsdeelvoorzitter van ons stadsdeel. Maar eerst even een korte ‘Stadsdelen voor dummies’, versie 2022.
In Amsterdam betekent de gemeenteraadsverkiezing iets anders dan in de rest van Nederland. Elke vier jaar, op de derde woensdag van maart, hebben we in onze stad twee verkiezingen: een keer stemmen we voor de gemeenteraad en een keer stemmen we voor de stadsdeelcommissie. Van oudsher worden de gemeenteraadsverkiezingen aangegrepen om wat te sleutelen aan het befaamde stadsdeelstelsel van Amsterdam. Door de jaren heen hebben we allerlei vormen van stadsdelen, met stadsdeelraden, bestuurscommissies en stadsdeelcommissies langs zien komen. Toch functioneert het hele stelsel nog niet naar behoren. Dat is wederom gebleken uit een evaluatie, ook iets waar ons bestuurlijk stelsel regelmatig aan wordt onderworpen. Uit de evaluatie zijn aanbevelingen gekomen en enkele daarvan zijn na inspraakrondes, adviezen van de stadsdeelcommissies, de dagelijks besturen, de wethouder democratisering en een stevig debat in de gemeenteraad, overgenomen. Afgelopen december heeft de gemeenteraad de nieuwe Verordening Stadsdelen vastgesteld.
Belangrijkste wijzigingen
Nu kan de stadsdeelcommissie alleen gevraagd of ongevraagd advies uitbrengen aan het dagelijks bestuur van het stadsdeel. Het dagelijks bestuur stuurt deze adviezen weer door aan het college, dat ze weer doorstuurt naar de gemeenteraad. Straks komt daar de bevoegdheid bij om moties en voorstellen in te dienen bij het dagelijks bestuur, en kan de stadsdeelcommissie vragen stellen over de wijze waarop het dagelijks bestuur zijn taken en bevoegdheden uitoefent. Op dit moment kan de stadsdeelcommissie niet besluiten over óf en hoeveel geld er ergens aan uitgegeven moet worden. Na 16 maart 2022 kan de stadsdeelcommissie iets meer, namelijk advies uitbrengen over de besteding van het geld dat het dagelijks bestuur van de gemeenteraad krijgt. De gebiedsverdeling binnen de stadsdeelcommissies verdwijnt. Nu bestaat de stadsdeelcommissie Oost nog uit vier gebieden: IJburg/ Zeeburgereiland, Oostelijk Havengebied/Indische Buurt, Oud-Oost en Watergraafsmeer.
Elk gebied heeft vier leden, het aantal commissieleden is zestien. Voortaan wordt het één gebied en is het aantal leden vastgesteld op vijftien. Op dit moment zijn er nog stadsdeel commissievergaderingen en buurtbijeenkomsten in elk van de genoemde vier gebieden. Die buurtbijeenkomsten verdwijnen. Als je zestien bent, kun je straks stemmen voor de stadsdeelverkiezing. Maar verkozen stadsdeelbestuurders zijn nu definitief verleden tijd. Afgelopen periode hadden we voor het eerst te maken met door het college benoemde stadsdeelvoorzitters en portefeuillehouders. Samen vormen zij het dagelijks bestuur van het stadsdeel. Straks krijgt de stadsdeelcommissie een bescheiden rol bij de benoeming; voordat de benoeming definitief wordt, wordt de stadsdeelcommissie gehoord. Maar alleen de gemeenteraad kan een benoeming tegenhouden.
Dan wordt nog het burgerpanel gelanceerd: minimaal twee keer per jaar zal een burgerpanel dat uit tenminste 250 stadsdeel bewoners bestaat de stadsdeelcommissie adviseren over onderwerpen of thema’s die relevant zijn voor het stadsdeel.⋅