FOTO’S: BJÖRN MARTENS
Het tochtje van de IJopener kun je dit keer wegens de lengte ervan het beste op de fiets doen. We gaan richting Diemen, naar – zoals het in ambtelijke termen heet – de Diemerscheg: een groene long in een stedelijk gebied dat doorsneden wordt door allerlei vormen van infrastructuur.
Amsterdam wordt omringd door scheggen, weten we sinds een eerder stukje in de IJopener (15 juni 2021). Daarin werd verslag gedaan van de groene vingers of stroken ‘die vanuit het buitengebied de stad insteken’. Die scheggen zijn onbebouwd gelaten ‘zodat we altijd na maximaal een kwartier fietsen in het groen kunnen zijn’.
Dat verraste ons. We werden nieuwsgierig of je naar en in zo’n scheg kunt fietsen en besloten op een herfstachtige ochtend naar de oostelijk gelegen Diemerscheg te gaan. Voor iedereen die woont in de Indische Buurt, het Oostelijk Havengebied, de Sluisbuurt of IJburg – het verspreidingsgebied van ons magazine – is dit fietsend goed bereikbaar. Wandelend kan natuurlijk ook, maar dan kost dit tochtje aanzienlijk meer tijd.
De Diemerscheg, waarvan sommige delen tamelijk onbekend zijn, loopt ruwweg van het Flevo- en Diemerpark richting het zuidoosten. De scheg ligt ten zuiden van het IJmeer en voert de fietser of wandelaar langs de riviertjes Diem en Gaasp via het Diemerbos naar Weesp en eindigt bij de Vecht tussen Muiden en Weesp. Het is een prachtig maar ietwat verbrokkeld stuk groen Amsterdam, attractief door het aangelegde maar verruigde bos en het vele water. Want niet te vergeten: de Diemerscheg raakt ook aan het Amsterdam-Rijnkanaal: diep, donker en breed, drukbevaren en toch sereen. Het is aan dit kanaal waar ons tochtje begint, bij Herberg Zeeburg aan de Zeeburgerdijk.
We fietsen langs het kanaal richting Diemen en nog wat verder. Er valt op dit traject al veel te zien: de haastige vrachtschepen, de nieuwe bruggen, de Diemerpolder waar je langsfietst en de Diem zelf, die bij een keersluis uitmondt in het kanaal en aan de overkant weer verder stroomt richting IJmeer.
We fietsen door tot we de twee naast elkaar gelegen spoorbruggen voorbij zijn. Meteen rechts staat een richtingaanwijzer die ons het Diemerbos in voert, onderdeel van de gelijknamige scheg. Hier kun je verschillende richtingen uit, maar hoe dan ook loont het de moeite om lang in het bos en de aanpalende weiden rond te dwalen. Stad en provincie ontwikkelen hier nieuwe natuur met vochtige hooilanden, ruige grasstroken met brede sloten en rietoevers voor water- en moerasvogels. Een nat klimaatbos, om kooldioxide uit de atmosfeer op te slaan.
Het is betrekkelijk stil deze ochtend, alleen de snelweg laat zich horen. En af en toe een trein die over het kanaal dendert. Het is zonder meer aan te bevelen om de uitzending van 4 juni jl. van het tv-programma Vroege Vogels te bekijken. Daarin wordt de overweldigende natuur van de Diemerscheg goed in beeld gebracht. Overweldigend in de zin van: hoe is het mogelijk dat zoiets bestaat onder de rook van de grootstad Amsterdam. Verrassend is de boswachter die met een geroutineerde greep maar liefst drie ringslangen tegelijk uit het gras haalt. Vroege Vogels op z’n best. De ringslang is een waterslang, en water komt in dit gebied veel voor.
Je kunt vanuit het Diemerbos zuidoostwaarts naar de Gaasp fietsen en dan óf naar Driemond en terug langs het kanaal, óf noordwaarts de A9 onderdoor en over de Stammerdijk langs de Weespertrekvaart naar de Overdiemerweg en verder langs de Diem. Je kunt ook door het bos naar Diemen fietsen, maar daar wordt het ineens erg druk en stedelijk. Een combinatie van deze mogelijkheden kan natuurlijk ook.
De Diemerscheg is op een aantal plekken niet mooi in klassieke zin. Het is verstedelijkte natuur met een rafelrand-karakter. Maar dat heeft ook wel iets, en de natuur zelf lijkt er niet om te malen. Er groeit en bloeit van alles. Ergens onderweg in het Diemerbos komen we een bordje tegen waarop staat dat hier de nachtegaal huist, de vogel met zijn betoverend mooie zang. In het broedseizoen zingt hij niet alleen overdag, maar – kenmerkend – ook ’s avonds en ’s nachts. En inderdaad: toen we in april langs de bosjes van de Diemerpolder fietsten, vlakbij de Uyllanderbrug, hoorden we het haast galmend-melodieuze geluid van de nachtegaal.
Deze zangvogel kun je dus horen (van zien is zelden sprake) in het oosten van Amsterdam, in de ongepolijste Diemerscheg. De nachtegaal mijdt keurig aangeharkte parken en bossen. Hij houdt van wat rommel. Dan is-ie hier goed op zijn plaats.
