Een goed bewaard geheim: het IJ en de havenbekkens in het Oostelijk Havengebied stikken haast van de vis. Snoek, baars, snoekbaars, brasem en nog veel meer. Gastauteur, buurtgenoot én visser Juul Steyn neemt u mee op een vistocht. Hengels klaar?

Toen onze tweede op komst was, bijna vijf jaar geleden, verruilden we onze knusse woonark in Oud-West voor een ruimer schip afgemeerd aan een van de Oostelijke Eilanden. Had ik geweten van de fenomenale mogelijkheden die dit gebied de sportvisser biedt, dan waren we véél eerder oostwaarts getrokken. Een kijkje onder de waterspiegel in het stadsdeel dat mij dagelijks inspireerde tijdens het schrijven van Denken als een vis.

Vissen die na een lange tocht over het eindeloze en monotone Amsterdam-Rijnkanaal eindelijk ’t IJ op zwemmen, voelen zich ongetwijfeld net als wij wanneer we op weg naar het zuiden België achter ons laten en Noord-Frankrijk binnen rijden. Ruimte, vrijheid, avontuur, lekker en vooral veel eten! Baarzen en snoekbaarzen vinden er zwemmende buffetten in de vorm van grote scholen spiering, jonge haring en allerhande ander klein grut. Voorbij het KNSM-eiland begint het avontuur pas echt. Snoeken, vaak langer dan een meter, zwerven hier over het open water en storten zich op alles wat zwemt. Ook eendenkuikens, ratten en zelfs hun eigen kinderen zijn niet veilig.

Nachtelijk vissenleven

Als de avond valt, trekken de snoeken en baarzen zich terug om in relatieve rust de nacht door te brengen. Nu is de snoekbaars heer en meester over de vlakke bodem van ’t IJ (zó schoon dat ik er enkele jaren geleden een aardewerken pijpenkop van de bodem viste: die had daar rustig honderd jaar of langer gelegen!). Met zijn katachtige ogen speurt deze kille rover naar nietsvermoedende visjes die het ochtendlicht niet meer zullen zien. Dit zijn de uren die ik tegenwoordig het meest waardeer. De kinderen liggen in bed, m’n vrouw ligt lekker op de bank en met een beetje geluk gaat ook de wind liggen. Maar langs de oevers van de Oostelijke Eilanden staan de snoekbaarzen op scherp – net als ik.

Samen met tientallen (of zijn het er honderden?) andere vissers trekken we in het donker naar de waterkant. Gewapend met een hengel en wat kunstaas gaan we op avontuur. Vangen we zo’n zilveren rover, dan nemen we misschien snel een foto om hem daarna vlot vrij te laten zodat hij zijn jachtpartij kan voortzetten. Vangen we niets, dan genieten we toch van de schilderachtige avonden, van door de stad verlichte wolkenpartijen en van goede gesprekken met onze vismaten. Even geen corona, geen notificaties, geen werk. Alleen vissen. En met een beetje geluk ook vangen.

Ontbijt voor snoeken

De volgende ochtend herinnert niets aan de slachtpartij die hier ’s nachts onder de waterspiegel heeft plaatsgevonden. Laaghangende mist ligt als een deken over de havens langs ’t IJ. Brasems en voorns spelen in het oppervlak en eenden reinigen hun verenkleed met opmerkelijke precisie. Maar er verandert iets; het water begint steeds harder richting het centrum te stromen. De grachten worden schoongespoeld met water dat via het Lozingskanaal richting de grachten wordt gepompt. Dit verstoort de vredige rust van de vroege ochtend. De stroming neemt larven, watervlooien en ander waterleven mee: makkelijke, weerloze prooien. Brasems, voorns, kolblei en andere tandeloze vissen vreten zich vol, maar worden ook onvoorzichtig. Grote baarzen en snoeken verlaten de beschutting van afgemeerde woonboten, meerpalen en overhangende takken, klaar voor de jacht op de onvoorzichtigen.

Ondertussen zijn ook de wateren voorbij de Oranjesluizen ontwaakt. Gigantische snoeken die de afgelopen maanden over de randmeren zwierven, zoeken nu de beschutting van IJburg op en doen zich tegoed aan de miljoenen voorns die hier overwinteren. De eerste uren na zonsopgang zie je ons vissers ook hier langs de oever staan, de slaap nog in de ogen, turend over het water, op zoek naar tekenen van jagende vis. Nog voor de meeste mensen naast hun bed staan, hebben wij vaak al de mooiste avonturen meegemaakt.

Met kilometers oever, duizenden stekken en een geweldige visstand mogen sportvissers in Amsterdam Oost hun zegeningen tellen. Ga op avontuur en ontdek de andere kant van ’t IJ, de Ertshaven, IJhaven, de Dijksgracht, de Nieuwevaart, het Lozingskanaal, de Groene Tunnel en de IJburgbaai. Het avontuur wacht er om beleefd te worden!

Juul Steyn, sinds enige jaren woonachtig in het Oostelijk Havengebied, is schrijver van het recent verschenen boek Denken als een vis. Uitgeverij Pluim, 324 pagina’s, € 29,95.

deel dit artikel: