Dat de Amsterdamse economie relatief sterker wordt geraakt door de coronacrisis dan de landelijke was bekend, maar kan nu onderbouwd worden met cijfers. Zij blijkt het tweede kwartaal van 2020 met dertien procent te zijn gekrompen ten opzichte van het tweede kwartaal van 2019. De krimp van de landelijke economie is minder: 9,3 procent.

We weten inmiddels dat 44% van de Amsterdamse banen wordt geraakt door de coronacrisis. De werkloosheid in Amsterdam loopt dan ook snel op: het aantal werkloosheidsuitkeringen (WW) is in juli 2020 met 61% gestegen ten opzichte van juli 2019. Landelijk is het aantal WW-uitkeringen met 29% gestegen. In absolute aantallen gaat het in Amsterdam om 22.010 extra WW-uitkeringen. Het landelijk werkloosheidspercentage zal in 2021 naar verwachting 9,4% zijn. In Amsterdam ligt de werkloosheid altijd al hoger dan landelijk, en nu is dat zonder meer het geval; in 2021 wordt een percentage van 11,8% verwacht. In 2019 waren er in Amsterdam 21.000 werklozen. Dit aantal zal toenemen tot tussen de 25.000 en 39.000 in 2020 en tussen de 28.000 en 59.000 in 2021. 

WW-uitkering

Na een ontslag volgt meestal eerst een periode waarin een persoon een werkloosheidsuitkering ontvangt. Na afloop van de WW-periode stroomt niet iedereen door naar de bijstand: personen met een werkende partner en/of vermogen hebben daar geen recht op. Het aantal personen in de bijstand is de afgelopen maanden sterk gestegen. Landelijk ontvangt 18% van het totaal aantal werklozen bijstand. Dat komt voor Amsterdam neer op 10.620 bijstandsontvangers in 2021. Dat is bijna drie keer zo veel als in 2019.

Bekend is dat werknemers met een flexibel contract grote gevolgen ondervinden van de pandemie. In totaal is 469.000 van de Amsterdammers tussen de 15 en 74 jaar werkzaam. Hiervan heeft 52% een vast contract, 24% heeft een tijdelijk of flexibel contract, 21% werkt als zzp’er en 3% is zelfstandig ondernemer met personeel. Dit betekent dat er 113.000 Amsterdammers zijn met een flexibel of tijdelijk contract. Van de werkenden met een flexibel contract volgt 43% onderwijs en komt niet in aanmerking voor bijstand, 34% kan niet terugvallen op een werkende partner. Van de Amsterdammers met een flexibele arbeidsrelatie is bijna een derde alleenstaand (31%) en 3% is alleenstaande ouder. Zij kunnen bij inkomensverlies niet terugvallen op een partner. Van de zzp’ers is eveneens een derde alleenstaand, 6% is alleenstaande ouder. Zzp’ers kunnen geen beroep doen op de WW.

Tozo-regeling

Voor zelfstandige ondernemers die door de pandemie financieel in de problemen komen, is er de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandige ondernemers (Tozo), uitgevoerd door de gemeente. De gemeente Amsterdam heeft in de periode maart-mei 41.337 unieke Tozo-aanvragen gekregen. De eerste regeling is verlengd tot en met september 2020, en inmiddels is de Tozo weer verlengd tot 1 januari 2021. Bijna 40.000 ondernemers hebben in maart 2020 de Tozo aangevraagd. Analyse van deze eerste aanvragers leert dat de meeste van hen in het Oostelijk Havengebied en de Jordaan gevestigd zijn. Maar dat betekent niet dat in deze gebieden de meeste toekenningen zijn gedaan. Van de aanvragers komt slechts 37% in aanmerking voor de Tozo. Ondernemers uit Zuidoost en Nieuw-West blijken er het vaakst voor in aanmerking komen. In deze gebieden valt het huishoudinkomen het vaakst onder het sociaal minimum. Ook kan in deze gebieden het minst worden teruggevallen op een eigen vermogen of op een inkomen van een partner. ⋅

deel dit artikel: