In oktober 2018 vroeg Joeri Pruys zich in de IJopener af of de 180 bewoners van het gloednieuwe wooncomplex op Haveneiland West (SET) de aansluiting met de buurt zouden kunnen vinden. Nu, anderhalf jaar later, kijken we samen met aanjagers Mireille de Ruiter en Jeske Rutgers terug en vooruit.

Terwijl Mireille thee zet in de gemeenschappelijke ruimte van het gebouw, denk ik terug aan die eerste bewonersavond van november 2016, waar de plannen werden ontvouwd om (toen nog) 320 jonge mensen, de helft vluchtelingen met een status, de helft studenten, te huisvesten op IJburg. Het was vol in de zaal van het IJburg College. Toekomstige buren van deze nieuwe bewoners verwoordden hun angsten en onzekerheden. Wat me toen opviel, was dat er in die gespannen situatie IJburgers opstonden die in staat bleken hen gerust te stellen.

Nu, meer dan drie jaar later kijken we terug. In mei 2016 kwam voor het eerst het bericht dat de gemeente 320 statushouders op IJburg zou gaan huisvesten. Vervolgens zijn vier bewoners begonnen zich daarin te verdiepen en na die eerste moeizame vergadering richtten ze Expeditie IJburg Rijker op en zochten ze contact met gebiedsmanager Ellen Weers. Samen met IJburg Droomt, IJburg Doet, bereidden ze een vergadering voor in november 2017 die al een stuk beter verliep. En sindsdien hebben deze initiatiefnemers/buurtbewoners, vooral Mireille die vanaf het eerste begin op IJburg woont, en Jeske, zich maximaal ingezet om vanaf de start in juni 2018 van SET een succes te maken.

En een succes werd het. Volgens Mireille is IJburg ‘een leuke gastvrije wijk’. De weggeefmarkt, de WhatsApp-groep Warm Welkom, de moestuin, buurtmaaltijden, het repaircafé, de wintermarkt, het is slechts een greep uit alle initiatieven.

Ook werd contact gezocht met andere plekken en organisaties zoals de FlexBieb met zijn taalcafé. De jongste loot aan de stam is het Taaltheater, een intercultureel evenement waar iedereen aan mee kan doen. De Huiskamer is uitgegroeid tot een Wereldbuurtkamer, waar belangrijke stappen worden gezet richting zelfredzaamheid en waar van alles wordt georganiseerd met en door bewoners en de wijk.De spanningen van weleer hebben plaatsgemaakt voor acceptatie en zelfs enthousiasme. Een voorbeeld: Mireille kent een buurvrouw die zeer kritisch was en heel veel aan te merken had op het project en zijn bewoners maar nu lekker van het zonnetje geniet in de tuin van het complex. En een 72-jarige buurtbewoner danst vrolijk met een 18-jarige statushouder! Wethouder Groot Wassink heeft de IJburgse aanpak inmiddels een voorbeeldproject genoemd, en voor al deze initiatieven en activiteiten vielen ze in de prijzen. Mireille en Jeske werden samen als trekkers van het project tweede bij de verkiezing van IJburger van het jaar 2019!

Alleskunners

Hoewel ze al verschillende namen kregen, zoals coördinator maatschappelijk programma (Mireille) en kwartiermakers, vinden ze zichzelf vooral intermediairs tussen bewoners onderling en tussen bewoners en de buurt en tussen de professionele organisaties. Ze doen bijvoorbeeld signaleringen naar aanleiding van klachten van bewoners, de buurt of passanten en geven die dan door aan de klantmanagers, de gemeente, Socius (die het beheer doet van het complex), welzijnsorganisatie Dynamo of de politie. Ook is er dankzij hen een praktijk van overleg tot stand gekomen tussen de verschillende betrokken instellingen en medewerkers. Het nieuwste bewijs van het succes van hun werkwijze is dat ze door de gemeente gevraagd zijn om ambtenaren te trainen in vaardigheden om met de praktijk in een buurt om te gaan. Kortom: alleskunners!

Hun droom is dat SET een buurtbroedplaats wordt, een sociaal experiment voor iedereen op IJburg en Zeeburgereiland. Ze hebben een ambitieus activiteitenplan opgesteld voor 2020 met plaats voor pilotprojecten als SET&De Liefde, thema-avonden over geld, het Body en Soulcafé en activiteiten waarin bewoners en buurtinitiatieven als volwaardige en gelijkwaardige partners samenwerken met professionele partners. Maar tussen droom en daad staan ‘wetten en praktische bezwaren’ van de kant van de gemeente.

Set aan succes ten onder?

Op mijn vraag of ze in aanmerking komen voor het bescheiden bedrag aan subsidie dat ze hebben aangevraagd, wordt het stil. Paul Engel, deelnemer en initiatiefnemer van het eerste uur, die is aangeschoven, kijkt somber. Het ziet ernaar uit dat ze geen subsidie krijgen. Dan vallen Mireille en Jeske weg en zou dit project zomaar in elkaar kunnen zakken. En dan???

Zou het misschien kunnen zijn dat de gemeente geen subsidie meer geeft omdat SET nu zo goed draait dat er geen vrees meer hoeft te bestaan voor een opstand in de wijk?

En maakt het wat dat betreft misschien niet uit of het om een links of rechts stadsbestuur gaat?

Vertwijfeld verlaat ik het gebouw en deze prachtige, idealistische en creatieve mensen. ⋅

deel dit artikel: