TEKST: JUUL STEYN

Je verwacht het misschien niet, maar aan elke hoek van het IJ kleeft wel een bijzonder verhaal. Als visgids in Amsterdam-Oost deelt Juul Steyn die verhalen graag met zijn gasten. De IJopener vroeg hem om er een paar op te schrijven.

Een lekkere binnenkomer is het verhaal over de plek waar nu A’dam Toren staat. Hier bevond zich het galgenveld waar vanaf de veertiende eeuw geëxecuteerden werden opgehangen, als waarschuwing aan het Amsterdamse volk. Nog steeds liggen er naar schatting zo’n duizend veroordeelden in het veen onder de oude Shell Toren. Sinds ik dit weet, kijk ik toch anders naar deze visstek. Even verderop, naast het Java-eiland, mag ik ook graag vissen. Op deze stek moet ik steevast aan het verhaal van vriend Jacob denken. Hij vist hier op een mooie zomerdag in de jaren negentig met een bevriende politiechef wanneer hij plotseling iets zwaars haakt. Stukje bij beetje haalt hij zijn lijn binnen en vol verwachting hangt het duo over de rand van de boot om te zien wat er boven zal komen. Kokhalzend deinst Jacob achteruit wanneer hij ziet wat hij heeft gehaakt: een menselijk hoofd, grof afgesneden met een bot mes. De politiechef twijfelt geen moment en snijdt de lijn door waarna het hoofd weer de diepte in zakt. ‘Vandaag ben ik aan het vissen. Werken doe ik morgen weer.’

De pijpenkop van het IJ

Iets verderop, richting de Oranjesluizen, komt er een ander verhaal bij me naar boven. Niets doet hier meer denken aan de rijke historie van dit gebied, terwijl dappere schippers, gewiekste handelslui en wilde matrozen hier toch eeuwenlang over hetzelfde water hebben gevaren. Enkele jaren terug kwam deze geschiedenis echter heel even dichtbij toen er een aardewerken pijpenkop aan mijn haak hing. Misschien was de laatste man die deze pijp had aangeraakt wel een VOC-schipper die in de zeventiende eeuw met zijn schip op het IJ voor anker lag en het aardewerken kleinood op de rand van zijn schip leeg klopte waarna de kop van de steel afbrak. Dit is niet ondenkbaar aangezien Amsterdam al sinds ongeveer 1600 een levendige pijpnijverheid kende.

Spacecake

En natuurlijk zijn er de verhalen die je als visgids tijdens het vissen zelf meemaakt. Het verhaal over de gigantische snoek die eenmaal moegestreden naast de boot besluit de haak los te schudden, waarna ik – letterlijk – een snoekduik moet maken om de vis in de nek te vatten zodat de trotse vanger er toch nog mee op de foto kan. Over een Amerikaanse gast die me heel vriendelijk een plak cake aanbiedt maar er niet bij vertelt dat het spacecake is. Ik zie hem nog zitten, compleet van de wereld, starend naar een zwaan die met zijn hoofd onder water algen van de stenen graast. Zoals zwanen doen, zeg maar. Hij kan het maar niet begrijpen: ‘Wow, it’s amaaaaaazing that these swans can sleep with their heads under water. Groovy!’ Godzijdank had ik net stevig ontbeten waardoor ik het aanbod vriendelijk afsloeg.

Over Luka, een vriendje van ons zoontje, die – lamlendig door de coronasleur – zo graag eens een echte snoek wil vangen. Ik temper zijn verwachtingen en vertel dat je heus niet zomaar even een snoek vangt. We zijn amper vijf minuten aan het vissen wanneer er iets heel erg sterks op zijn kunstaas klapt. Luka moet vol in de ankers om niet overboord te gaan, maar na een episch gevecht weet hij dit oergeweld toch te temmen. We kunnen het maar niet geloven, maar zijn eerste snoek is toch echt een gigant van 108 centimeter…

Over ‘the one that got away’ die ik afgelopen najaar haak en er als een stoomlocomotief vandoor gaat. Sterker dan elke andere vis die ik ooit op het IJ haakte. De vis schiet los, mij lamgeslagen en vol vraagtekens in m’n boot achterlatend. Heb ik zojuist een IJ-meerval verspeeld? Zou heel goed kunnen. Sterke verhalen op het IJ, ik kan er geen genoeg van krijgen…

Auteur Juul Steyn in zijn visboot. Foto: Maarten Brante

Juul Steyn is schrijver van het onlangs verschenen boek Denken als een vis en professioneel visgids in Amsterdam. Hij hanteert ‘Catch & Release’, dus alle vissen worden na de vangst direct teruggezet. (Foto: Maarten Brante)

Meer informatie: www.visgidsamsterdam.nl

deel dit artikel: